Personal branding

Personal branding

© J.C.Harry van Ingen

Het proces dat er steeds meer zzp’ers (zelfstandige ondernemers zonder personeel) komen die hun diensten aanbieden, is al enige jaren aan de gang. Door alle veranderingen op de arbeidsmarkt als verjonging van het management, het toenemende kennisniveau en de reorganisaties die er plaatsvinden of hebben plaatsgevonden, zijn er vele 45+’ers die besluiten om zelfstandig ondernemer te worden, omdat het vinden van een (nieuwe) baan of een functie lastig lijkt of is. Wanneer dat noodgedwongen gebeurt of als het als een negatieve keuze wordt ervaren, dan is de start eigenlijk verkeerd. De benodigde overtuiging om aansluiting met opdrachtgevers en opdrachten te krijgen, ontbreekt. Enthousiasme en een realistisch geloof in de eigen dienstverlening zijn onontbeerlijk. Overigens gelden voor het vinden van een baan dezelfde basisprincipes. In beide gevallen moet men over een grote portie zelfkennis beschikken, met een duidelijk aanbod komen en dat ook op een overtuigende wijze over kunnen brengen. De beleving van zelfstandig of in loondienst zijn, is natuurlijk verschillend, evenals de vorm van vergoeding. In loondienst wordt het salaris via een salarisstrook ontvangen en een zelfstandige moet na een opdracht zelf een declaratie sturen voor de geleverde diensten.

Hoe zorg je er nu voor dat je opdrachten verwerft en een goede reputatie opbouwt? Hier zijn geduld, doorzettingsvermogen en alertheid voor nodig. Het is een kwestie van in de gaten krijgen wat de behoefte in de markt is en in welke situatie en omstandigheden de te leveren diensten hierop het beste aansluiten: er is sprake van een subtiel proces.

Een veel gehoorde opmerking is: “ik ben een specialist” of “ik ben een generalist”. De opmerking wordt gemaakt omdat bedoeld wordt dat men tot een van de twee categorieën behoort. Als er in de ene categorie geen werk te vinden is, wordt gehoopt dat dit in de andere categorie waarschijnlijk wel het geval zou kunnen zijn. Het gras bij de buurman is natuurlijk altijd groener. Ten eerste is die situatie natuurlijk niet te veranderen en ten tweede is het ook niet waar en terecht. Voor beide categorieën zijn er opdrachten en opdrachtgevers. Belangrijk is om de competenties te (onder)kennen. Dit zijn de kwaliteiten en vaardigheden die nodig zijn voor een functie of dienst, zowel technisch, functioneel als sociaal. Daarnaast moet de buitenwacht wel goed op de hoogte zijn van deze kennis en ervaring en die waarderen.

Bovendien is het gegeven belangrijk om bewust te zijn van het eigen aanbod. Als zelfstandige, en zeker in de beginperiode, moet men overal aanwezig zijn en in alle vrijheid het eigen aanbodverhaal aan elke belangstellende kunnen vertellen. Dit verhaal bevat natuurlijk geloof, overtuiging en duidelijke boodschap. Het is een wijdverbreid misverstand is dat alle ondersteunende zaken zoals briefpapier, visitekaartjes, brochures en een website garanties zullen zijn voor succes. Niets is minder waar, het zijn ondersteunende instrumenten voor het eigen, authentieke verhaal en het daarna volgende succes.

Overal aanwezig zijn betekent, zoveel als mogelijk aanwezig zijn op plekken waar mensen bij elkaar komen. Dat kunnen lezingen zijn van bijvoorbeeld brancheverenigingen, bijeenkomsten van de eigen politieke partij, et cetera. Eigenlijk overal waar mensen samenkomen, zijn er ideale gelegenheden om contacten te leggen. “Koude” contacten zijn er snel om te zetten in “warme” relaties en een afspraak is dan eenvoudig gemaakt. Het impliceert ook steeds bewuster worden van de situatie wie er gevoelig is voor het aanbodverhaal en voor wie dit aanbod iets zou kunnen betekenen.

Tom Peters heeft het boek “The brand you50” oftewel vrij vertaald “Jij bent het merk” geschreven. Er worden vijftig manieren beschreven hoe je als zzp’er een “merk” kunt worden. Het is eigenlijk samen te vatten onder het motto dat je als zzp’-er niet moet concurreren, maar dat je je moet onderscheiden. In de concurrentie bied je iets aan dat een ander ook kan leveren. Het gevolg is dat een opdrachtgever naar die dienstverlener kan gaan die het werk voor de laagste prijs aanbiedt. Wanneer je in onderscheid een dienst aanbiedt, ontvangt de opdrachtgever meer kwaliteit voor minder geld, maar wel voor een hoger uurtarief. Dit proces van steeds bewuster worden van je kwaliteiten en vaardigheden én het ontwikkelen van je eigen onderscheidende aanbod wordt ook wel personal branding genoemd. Personal branding is een eindeloos – in twee betekenissen – en boeiend proces en het is dé oplossing om aan passende opdrachten te komen. Dit proces van personal branding is dus nooit klaar, maar het wordt steeds leuker en je bouwt er een reputatie mee op.

De wijsgeer Socrates had het al over het ontwikkelen van het eigen meesterschap in vrijheid en autoriteit. Vrijheid betekent: zeg wat je te zeggen hebt en autoriteit houdt in: gezaghebbend zijn op het eigen deskundigheidsterrein: “you master the subject”. Hiermee is een prachtige reputatie op te bouwen.

KIJK op het noorden, oktober 2006, 322, pagina 72