Ondernemen is altijd innoveren

Ondernemen is altijd innoveren

© J.C.Harry van Ingen

Innoveren is momenteel een zeer actueel onderwerp. Er wordt veel over gesproken en over geschreven en er bestaan veel analyses over wat er allemaal schort aan de innovatiebereidheid van en in het bedrijfsleven. Innovatie lijkt ook meer geschikt te zijn voor grote bedrijven dan voor het midden- en kleinbedrijf (mkb). Niets is echter minder waar. De overheid doet verwoede pogingen om via allerlei (financiële) regelingen het innovatieproces aan te jagen en eveneens aan de gang te houden. Daarbij wordt voortdurend de vraag gesteld wat er zoal rondom het bedrijfsleven gebeurt en welke overheidsinstrumenten die voor de innovatie kunnen worden ingezet.

De kern voor het innoveren ligt bij de bedrijven zelf. Daar moet het beginnen. Ten aanzien van innovatie bestaat vaak de misvatting dat het alleen om technische vernieuwingen gaat. Sociale innovatie is echter ook een vorm van innoveren en die wordt steeds belangrijker. Onder sociale innovatie vallen onder andere hrm-management, de herijking van het leiderschap, betere samenwerkingsverbanden, het inzetten van talenten, het verbeteren van de benadering van de klanten.

Innovatie betekent letterlijk “invoeren van iets nieuws of een nieuwigheid”. Het is het beste om dit begrip op deze manier te benaderen. Het is dan alledaags, haalbaar en tastbaar en het wordt daarmee een belangrijk aandachtspunt voor iedereen in een organisatie. Er valt namelijk dagelijks wel iets te verbeteren. Belangrijk om hierbij in het oog te houden is het feit dat er medewerkers met goede ideeën rondlopen, die over een grote praktische kennis en ervaring beschikken, waar overigens veelal door de bedrijfsleiding niet naar wordt gevraagd. Europees onderzoek heeft aangetoond dat de leidinggevenden meestal de belemmerende factor in het innovatieproces is. Wanneer dat het geval is, is het vaak begrijpelijk dat de medewerkers na verloop van tijd zich niet meer inspannen om melding te maken van een mogelijke (innovatieve) verbetering. Er is in het innovatieproces dus een belangrijke taak voor de ondernemer weggelegd. Innoveren betekent namelijk ook (!) het bezitten van een attitude die gekenmerkt wordt door openstaan voor de directe omgeving, voor nieuwe ontwikkelingen, door nieuwsgierigheid en het letten op de benodigde dynamiek en vooruitgang.

Naast de dagelijkse verbeteringen zijn er natuurlijk ook de grotere en essentiële verbeteringen die met het bedrijfsproces en met de te leveren producten en/of de diensten te maken hebben. Het ondernemen kan worden verbeterd wanneer aan drie aspecten continu aandacht wordt besteed: de bedrijfsvisie, het onderscheidende product of de onderscheidende dienst en de speelveldafbakening. Als ondernemer beschikt u over een visie op uw onderneming. Die is voor u vaak zo logisch en vanzelfsprekend dat deze niet makkelijk onder woorden is te brengen. Het is evenwel van buitengewoon belang om uw visie te concretiseren zodat deze ook voor de omgeving duidelijk en helder wordt. Met een onderscheidend product of een onderscheidende dienst, wordt immers de concurrentiepositie van het bedrijf verbeterd. Voor een onderscheidend product of onderscheidende dienst kan een goede prijs worden gevraagd. Dat impliceert dat er dus in de collectiviteit voortdurend aan het ontwikkelen van het onderscheidend vermogen moet worden gewerkt en er nooit achterover mag worden geleund. Met de speelveldafbakening wordt bedoeld dat telkenmale structureel de vraag moet worden gesteld wie de klanten zijn. Hoe scherper dat beeld daarover is hoe eenvoudiger de verkoop van het product of de dienst zal worden. U zult merken wanneer u regelmatig aandacht aan deze drie aspecten besteed, u aan het innoveren bent.

Wanneer de ondernemersvisie regelmatig wordt gecommuniceerd, wordt die ook door de medewerkers overgenomen en neemt het zelfbewustzijn over de organisatie en het product of de dienst bij de medewerkers toe. Mensen willen graag vertellen waar ze trots op zijn en daarmee wordt continu de onderneming naar de buitenwacht “verkocht”. Wanneer de medewerkers daarnaast het gevoel hebben dat de leiding van een onderneming openstaat voor hun ideeën en voor hun creativiteit, dan is er aan een belangrijke basisvoorwaarde voldaan om effectief te kunnen innoveren.

Ieder mens beschikt over talenten. Het is zaak dat van iedereen in een organisatie goed duidelijk is, waar hun capaciteiten en vaardigheden liggen. Het ontwikkelen van een intern ondernemerschap is in het huidige tijdsgewricht een pure noodzaak en een uitzicht op een nieuw perspectief levert bovendien energie op en een nieuw elan op.

Omdat mensen competitief zijn ingesteld, is het verstandig om eenvoudige indicatoren te bepalen die voor alle medewerkers in een organisatie duidelijk en herkenbaar zijn. Ze moeten – bij wijze van spreken – bij de toegangsdeur zichtbaar zijn zodat dat ook iedereen kan waarnemen dat er inderdaad vooruitgang wordt geboekt. Uit het voorgaande blijkt dat innovatie een continu proces is, met een technische en ook met een mentale invalshoek. Door tastbare en concrete doelen te stellen, wordt het bovendien een plezierig proces waar u veel positieve energie uit kunt putten.

KIJK op het noorden, oktober 2005, 312, pagina 54