Het profijt van een vertrekverhaal

Het profijt van een vertrekverhaal

© J.C.Harry van Ingen

Het overkomt meerdere mensen, soms onverwacht, dat zij een andere baan moeten gaan zoeken. Het kan komen door individueel, collectief of reorganisatieontslag, bijvoorbeeld als gevolg van fusie van organisaties, een conflict, de bestaande baan bevalt niet meer, doordat er zijn geen doorgroeimogelijkheden meer zijn, et cetera. Het kan u dus ook zo maar overkomen.

Het is belangrijk om bij het voeren van netwerk- en sollicitatiegesprekken een vertrekverhaal beschikbaar te hebben, waarin u in het kort kunt aangeven waarom u bij de vorige werkgever weggaat of weg bent gegaan. Het is goed om het vertrekverhaal vooraf op te schrijven en daarna meerdere malen te oefenen met het vertellen van het verhaal. Dit is nodig om u het verhaal zo neutraal mogelijk te laten vertellen. Vraag een goede bekende of uw loopbaanbegeleider om naar uw verhaal te luisteren en er feedback op te geven.

Hoe ernstiger de reden is waarom u weg bent gegaan, des te lastiger het voor u is om het vertrekverhaal neutraal te vertellen, omdat het voor u gevoelens en emoties, zoals boosheid en verdriet, kan opwekken. Het is belangrijk om niets te verzwijgen, maar ook het verhaal over de reden niet al te groot te maken en ook niet met modder te gaan gooien. Wanneer u dat laatste doet, geeft u uw interviewer de gelegenheid om dieper op de kwestie in te gaan. Dan komen uw emoties vaak weer boven, wordt u kwetsbaar en krijgt de gebeurtenis een te groot en verkeerd aandeel in het gesprek. Daarvoor komt u niet zeker niet op zo’n belangrijk en bepalend gesprek en daarmee maakt u zich kansloos.

Een belangrijke stelregel is om het vertrekverhaal feitelijk en toekomstgericht op te stellen. Feitelijk, dat wil zeggen: ontdaan van uw gevoelens en emoties. Toekomstgericht, dat wil zeggen: wat heb ik ervan geleerd? Wat ga ik van het geleerde toepassen in mijn volgende functie? Dat maakt uw positie en toekomstige rol sterker. Wees ook nuchter. Het lijkt er vaak op alsof u de enige bent die ontslagen is of de organisatie moet verlaten, maar des te opener u erover bent, des te meer u zult merken dat het uw gesprekspartner(s) soms ook overkomen is of dat hij of zij andere nare zaken in het leven heeft meegemaakt, waarvan men geleerd heeft.

Wanneer u uw vertrekverhaal aan het voorbereiden bent en mede daardoor met afstand naar de situatie leert kijken, zult u erachter komen dat het vrijwel altijd aan de omstandigheden ligt, waarin u verkeerd hebt, als gevolg waarvan u het veld heeft moeten ruimen. U kunt het meest optimaal functioneren in passende omstandigheden. Dit is dus de grote les die u hier uit kunt leren, namelijk wat de omstandigheden zijn die het best bij u passen. Het kan ook te maken hebben gehad met de (nieuwe) leidinggevende of zakenpartner met een persoonlijkheid die absoluut niet bij u paste. Dit geeft dus ook meteen weer een aanwijzing naar welk type leidinggevende of zakenpartner u op zoek moet gaan. Het slagen in een functie hangt vrijwel nooit af van uw vakinhoudelijke kwaliteiten. Die zijn eigenlijk altijd goed. Een belangrijke toekomstgerichte gedachte moet daarom worden, dat u naar nieuwe passende omstandigheden, collega’s en leidinggevenden moet gaan zoeken. Het schrijven van een vertrekverhaal helpt daarbij.

Een belangrijk aandachtspunt is de communicatie door de organisatie over uw vertrek. Het meest te verkiezen is dat de communicatie over uw vertrek overeenkomt met uw vertrekverhaal. De communicatie begint bij de receptie van de organisatie, die een duidelijke instructie met een neutrale boodschap moet krijgen. Wanneer bijvoorbeeld door klanten naar u gevraagd wordt, is het beste dat aan u wordt doorgegeven wie contact met u heeft gezocht, zodat u zelf kunt terug bellen. Er moet door de receptioniste zeker niet worden verteld dat zij niet weet waar u zich mee bezig houdt en ophoudt. Er kan tevens, zowel intern als naar de klanten, een neutrale brief over uw vertrek uitgaan. Over de inhoud van deze brief moet in een gezamenlijk overleg tussen uw werkgever en u onderlinge overeenstemming worden bereikt. Deze brief meldt respectvol en neutraal, zonder zaken bij de naam te noemen, dat u de organisatie verlaat. Deze procedure levert dus niet alleen een voordeel op voor u, maar ook voor de organisatie die u verlaat.

Hoewel er een heilzame werking uitgaat van een vertrekverhaal en u hiermee ook weer ruimte creëert voor een prettige toekomst, wens ik u weinig vertrekverhalen toe.

KIJK op het noorden, december 2008, 344, pagina 57